नवरात्र - नव शक्तीचा उत्सव

 

देवी ब्रह्मचारिणी

अश्विन शुक्ल द्वितीयेला नवरात्रीचा दुसरा दिवस - देवी ब्रह्मचारिणीला समर्पित आहे

देवी ब्रह्मचारिणी ही भक्ती आणि तपस्येची देवी मानली जाते. आपण या दिवशी देवी पार्वतीचे हे स्वरूप साजरे करतो. देवी ब्रह्मचारिणी हे विवाहापूर्वीचे देवी पार्वतीचे रूप आहे. जेव्हा देवीने भगवान शिवचे प्रेम मिळवण्यासाठी आणि त्यांच्याशी लग्न करण्यासाठी हजारो वर्षांपासून तपस्या केली होती ते हे रूप.

पौराणिक कथांमध्ये असे वर्णन केले आहे की १००० वर्षांच्या सुरुवातीच्या काळात देवी ब्रह्मचारिणी तिच्या तपश्चर्येदरम्यान फळे आणि फुलांचा आहार घेत असे. आणखी १००० वर्षे पालेभाज्या आणि नंतर फक्त बिल्वपत्रे खात असे, नंतर तिने पूर्णपणे खाणे बंद केले परंतु अन्न आणि पाण्याशिवाय तिची तपश्चर्या सुरू ठेवली. म्हणूनच, तिला ‘अपर्णा’ असेही म्हणतात. तिच्या तपश्चर्येदरम्यान देवी कडक उन्हाळा असो किंवा मुसळधार पाऊस असो, मोकळ्या जमिनीवर झोपत असे. अशाप्रकारे, देवी ब्रह्मचारिणीच्या रूपात पार्वतीचे दर्शन तिला 'तपस्विनी' म्हणून दर्शवते - उजव्या हातात 'जपमाला' धरून, डाव्या हातात कमंडलू धरून आणि अनवाणी पायांनी चालते. तिच्या इतर रूपांप्रमाणे तिच्याकडे 'वाहन' नाही.

देवी ब्रह्मचारिणीची प्रतिमा एका उत्कट भक्ताचे जीवन दर्शवते, जी तिच्या विश्वासाच्या प्राप्तीवर लक्ष केंद्रित करते. देवी ब्रह्मचारिणी कठोर परिश्रम, ध्यान आणि उद्देशाच्या प्रामाणिकपणाद्वारे एखाद्याचे ध्येय गाठण्याच्या क्षमतेवर विश्वास दर्शवते. प्रामाणिकपणा, सकारात्मकता आणि उद्देशाची स्पष्टता असताना ती प्रेम आणि दृढ इच्छाशक्ती प्रकट करते. देवी ब्रह्मचारिणीचे मंदिर उत्तर प्रदेशातील वाराणसी येथे पंचगंगा घाटावर आहे.

पांढरा रंग जो पवित्रता, निष्पापता, शांती आणि शांततेचा रंग आहे हा देवी ब्रह्मचारिणीचा आवडता रंग आहे. 'शेवंती' हे तिचे आवडते फूल आहे. जे देवीला तिच्या पूजेदरम्यान अर्पण केले जाऊ शकते.

देवी ब्रह्मचारिणीची पूजा कशी करावी -

पूजा सुरू करण्यापूर्वी, तुमचे मन आणि शरीर शुद्ध करण्यावर लक्ष केंद्रित करा, तुमच्या मनात स्वच्छ, सकारात्मक विचार ठेवा, वाईट इच्छा बाळगू नका किंवा कोणत्याही जबरदस्तीने पूजा करू नका. तुमचे मन आणि शरीर चांगले विश्रांती घेऊन शांत असले पाहिजे.

पूजा - तुम्ही द्वितीय तिथीच्या सुरुवातीच्या वेळी किंवा अभिजित मुहूर्तावर पूजा करू शकता. देवी ब्रह्मचारिणीची मूर्ती किंवा चित्र पिवळ्या कापडावर वेदीवर ठेवा.

जर तुम्ही पारंपारिक पद्धतीने घटस्थापना करत असाल तर तुम्ही ती करू शकता किंवा तुमच्या भक्तीचे प्रतीक म्हणून पाण्याने भरलेला कलश पुजा  स्थानी ठेवू शकता. जाईची फुले किंवा पिवळ्या आणि पांढऱ्या रंगाचे शेवंतीचे फूल देवीला  अर्पण करा.

तुम्ही स्वतः पांढरा किंवा पिवळा रंगाचे वस्त्र घाला.

प्रसाद किंवा नैविद्य - तुम्ही तांदळाची खीर, पंचामृत (दही, मध, साखर, दूध आणि तूप) देऊ शकता.

दुर्गा सप्तशती मंत्र किंवा पर्यायाने श्री सिद्ध कुंजिका स्तोत्राचा पाठ करा आणि देवी ब्रह्मचारिणीसाठी मंत्राचा जप करा.

‘ॐ ऐं ह्रीं क्लीं ब्रह्मचारिणी नम:।’

‘Om Aim Hreem Kleem Brahmacharini Namah’

तुपाचा दिवा किंवा तेलाचा दिवा लावा, देवी ब्रह्मचारिणीची आरती करा.

ब्रह्मचारिणी मातेची उपासना केल्याने भक्तांना संयम, शक्ती आणि आध्यात्मिक बुद्धी प्राप्त होते.  जर तुम्ही उपवास करत असाल तर तुम्ही फक्त उपवासासाठी असलेले अन्न, फळे खाऊ शकता आणि दूध घेऊ शकता.

देवी ब्रह्मचारिणी तुम्हाला आंतरिक शक्ती, इच्छाशक्ती आणि आत्म ज्ञानाचा आशीर्वाद देवो!   🙏🙏🙏

ज्योतिषाचार्य डॉ. अनुपमा रहाळकर