सण विशेष - मकर संक्रांती -14 जानेवारी 2022

 सण विशेष - मकर संक्रांती -14 जानेवारी 2022

मकर संक्रांतीचा सण संपूर्ण भारतात साजरा केला जातो. देशाच्या विविध भागांमध्ये ती वेगवेगळ्या नावांनी ओळखली जाते - पंजाबमध्ये ‘लोहरी’, ‘बिहारमध्ये खिचडी’, तामिळनाडूमध्ये पोंगल आणि ‘मकर संक्रांती’ महाराष्ट्रात. म्हणून आम्ही आमच्या सर्व वाचकांना मकर संक्रांतीच्या शुभेच्छा देऊन या लेखाची सुरुवात करतो - 

 "तिळ गुळ घ्या, गोड गोड बोला"

                 

या दिवसाचे महत्त्व आपल्याला आधीच माहित आहे. मकर संक्रांतीच्या दिवसापासून सूर्य उत्तरेकडील प्रवास किंवा उत्तरायण यात्रा सुरू करतो. म्हणून या सणाला उत्तरायण असेही म्हणतात- उत्तर + अयन वरून येणारा उत्तरायण'  (उत्तरेकडे सरकत आहे) जेथे सूर्य मकर राशीत प्रवेश करून आणि 21 जून पर्यंत हळू हळू कर्कवृत्ताकडे जातो. 

हा दिवस एक प्रमुख भौगोलिक घटना दर्शवितो - हिवाळ्याच्या हंगामात, रात्र लांब असतात आणि दिवस लहान असतात. 21 डिसेंबरची रात्र सर्वात मोठी असते हे तुम्ही पाहिले असेल. त्यानंतर रात्री लहान होतात आणि दिवस मोठे होतात. हिवाळा हळूहळू निघून जातो आणि वसंत ऋतूसाठी मार्ग काढतो. ही महत्त्वाची घटना आहे व यासाठी लोक हिवाळ्यात गरम ठेवणारे अन्न खातात - जसे की तीळ आणि गूळ, पंजाबमध्ये, थंडीशी लढण्यासाठी आणि हिवाळ्याच्या शेवटी कापणीच्या प्रारंभाची अपेक्षा करत असताना, एक बोन-फायर (होळी)  पेटवला जातो. लांब रात्र संपली आहे आणि देवांचे दिवस आले आहेत या विचाराने व कापणीचा हंगाम सुरू होणार म्हणून भात कापून पोंगल साजरा केला जातो.

मकर संक्रांतीची पौराणिक कथा देखील आहे. 'संकरासुर' या राक्षसाचा वध करणाऱ्या 'संक्रांती'ची कथा आणि मकर संक्रांतीच्या दुसऱ्या दिवशी - या दिवशी देवीने 'किंकारासुर' नावाच्या राक्षसाचा वध केला - याला 'करीदिन' म्हणतात.

आता मकर संक्रांतीची पूजा करण्याची शुभ वेळ समजून घेऊ

• 14 जानेवारी 2022 रोजी, मकर संक्रांतीचा शुभ मुहूर्त 14:29 वाजता सुरू होईल - म्हणजे दुपारी 02:29 आणि सूर्यास्तापर्यंत राहील.

• द्रिक पंचांगम नुसार - मकर संक्रांती महा पुण्यकाल दुपारी 02:43 वाजता सुरू होईल आणि दुपारी 04:28 वाजता समाप्त होईल, कालावधी 1 तास 45 मिनिटे असेल.

• मकर संक्रांतीचा मुहूर्त दुपारी २:४३ वाजता असेल.